Süpernova yakıtı bitmiş bir yıldızın patlaması durumudur. Uzayda oluşan en büyük patlama çeşididir.
Süpernovalar Nerede Oluşur?
Süpernovalar genellikle başka galaksilerde sıklıkla görülür. Fakat, kendi galaksimiz Samanyolu’nda tespit edilmeleri çok zordur. Samanyolu’ndaki son gözlenen süpernova , Johannes Kepler tarafından 1604 yılında gözlemlendi .Bir süre önce , NASA’nın Chandra teleskobu , 100 yıldan daha uzun zaman önce oluşan bir süpernovadan geriye kalanları tespit edebildi.
Süpernovalara Ne Sebep Olur?
Bir süpernova , bir yıldızın çekirdeğinde değişim meydana geldiğinde oluşur .Bu değişim iki farklı şekilde olabilir ve her iki şekilde de süpernovaya sebep olur.
İlk süpernova ikili yıldız sistemlerinde meydana gelir. İkili yıldız sistemleri , iki yıldızın aynı nokta etrafında döndüğü sistemlerdir. Yıldızlardan birisi karbon-oksijenden oluşan bir beyaz cücedir ve kendisine eşlik eden diğer yıldızdan madde koparmaya başlar . Doğal olarak , beyaz cüce üzerinde çok fazla madde birikmeye başlar . Yıldızın üzerinde çok fazla madde birikmesi , yıldızın patlamasına neden olur ve süpernova oluşur.
İkinci tip süpernova ise; bir yıldız ,yaşamının sonuna geldiğinde oluşur . Yıldızın nükleer yakıtı bittiğinde , kütlesinin bir kısmı çekirdeğine doğru akmaya başlar. Yıldızın çekirdeği çok ağırlaştığından, kendi yerçekimi kuvvetine karşı koyamaz . Böylece çekirdeği çöker ve dev bir süpernova patlaması oluşur. Güneş ikinci tip yıldız sınıfındadır, ancak yeteri kadar kütleye sahip olmadığından süpernova patlaması gerçekleştiremez.
Bilim İnsanları Neden Süpernovaları Araştırıyor?
Bir süpernova sadece kısa bir zaman boyunca yanar , ancak bu bilim insanlarına evren hakkında çok fazla şey öğretebilir.
Süpernovaların bir çeşidi, bilim insanlarına evrenin artan bir şekilde genişlediğini göstermiştir.
Ayrıca , bilim insanları süpernovaların elementlerin evrene yayılmasında kilit rol oynadığını ortaya koydu. Patlama meydana geldiğinde bir çok element uzaya saçılır. Dünya üzerinde bulunan elementlerin bir çoğu yıldızların çekirdeklerinde meydana gelir . Bu elementler yeni yıldızlar, gezegenler ve evrendeki diğer şeyleri meydana getirmek için yolculuk eder.
NASA Bilim İnsanları Süpernovaları Nasıl Araştırır?
NASA bilim insanları farklı çeşit teleskopları kullanarak süpernovaları araştırılar. Bu teleskoplardan bazıları, patlamalardaki görünür ışığı tespit etmek için kullanılır. Diğerleri ise patlamalarda oluşan X ışınları ve gama ışınlarını tespit etmek için kullanılır. Hem Hubble hem de Chandra X ışınları gözlemevi bir çok süpernova tespit etti.
Bilmeniz gereken kelimeler:
Beyaz cüce : nükleer yakıtının çoğunu kullanarak, Dünya kadar boyutlara çöken ve ömrünün sonuna gelmiş bir yıldız .
X- ışınları : yüksek enerji ve kısa dalga boylarına sahip ,bir çeşit elektromanyetik radyasyon . X- ışınları ultraviyole ışınlarından daha kısa ve gama ışınlarından daha uzun dalga boylarına sahiptir.
Gama ışınları : en yüksek enerji ve en kısa dalga boyuna sahip elektromanyetik radyasyon .
Kaynak : NASA
