Dünya’nın manyetik alanı bizleri bir kalkan gibi kozmik radyasyon ve Güneş’ten gelen solar rüzgârlardan korur. Yeni yapılan bir araştırma, Dünya’nın manyetik alanın bazı bölgelerde zayıfladığını ve bazı diğer bölgelerde ise daha kuvvetli hale geldiğini ortaya koydu.
Dünya’nın manyetik kuzey kutbu bu değişimden etkilenerek kaymaya başladı. Bu değişimler sonucunda ,uzay olaylarının bizi nasıl etkileyeceği büyük bir soru işareti olarak kalıyor.
Bu araştırma Dünya’nın manyetik alanının değiştiğini gösteren ilk araştırma değil. Dünya’nın manyetik alanı her zaman değişim halindedir ve bizleri dış uzayın tehlikeli şartlarından koruyan bu görünmez balonun gün geçtikçe zayıfladığı son yıllarda iyice anlaşıldı.
Son yapılan araştırmaya göre , bilim insanları manyetik alanın ilk tahmin edildiğinden 10 kat daha fazla zayıfladığını ve gücünü her on yılda bir, yüzde 5 kaybettiğini düşünüyor. Fakat , tam olarak buna neyin sebep olduğunu ve bizim için ne anlama geldiğini bilmiyorlar.
Bu duruma getirilebilecek en iyi açıklama ; manyetik kutupların her 100,000 yıl veya ona yakın bir zamanda yaptığı gibi ,birbirleriyle yer değiştirmeye hazırlanmasıdır. Dünya’nın bundan kötü etkilenip etkilenmediği ile ilgili herhangi bir kanıt yoktur. En büyük etki ,muhtemelen pusulanın kuzey yerine güneyi göstermesi olur.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA)yetkilileri böyle bir değişimin bir anda olmayacağını, binlerce yıl sürmese dahi en az yüzyıllarca sürebileceğini bildirdi.
Bilim insanları her ne kadar bu durum için paniklemememiz gerektiğini söyleseler de , Dünya’nın manyetik alanı ile ilgili çok fazla bilgiye sahip değiller. Bu yüzden, ESA 2013 yılında Swarm(sürü) adını verdiği 3 tane uyduyu uzaya gönderdi. Bu uyduların amacı ; Dünya’nın manyetik alanını ,Dünya’nın çekirdeği, çekirdek kabuğu ,yer kabuğu ,okyanusları ,iyonosferi ve manyetosferinden gelen sinyalleri kullanarak ölçmek.
ESA bu uydulardan elde ettikleri verilerle , Dünya’nın manyetik alanın nasıl değiştiği ile ilgili bir harita yayınladı. Bu haritalarda manyetik alanın nasıl ve ne kadar hızlı değiştiğini görebilirsiniz.
Gecen hafta Prag’daki sempozyumda yaptıkları sunumda Kuzey Amerika’nın üzerindeki manyetik alanın 1999 yılından beri yüzde 3.5 azaldığını ve Asya üzerindeki manyetik alanın aynı dönemde yüzde 2 arttığını bildirdiler.
Bu değişimleri aşağıdaki animasyonda görebilirsiniz. Kırmızı güçlü bir manyetik alanı , mavi ise zayıf bir manyetik alanı gösteriyor.
Ayrıca değişimlerin nerede hızlanıp(kırmızı ) azaldığını da(mavi) görebilirsiniz.
Peki bu değişimin nedeni nedir? Dünya’nın manyetik alanın , Dünya’nın yüzeyinin 3,000 km altında yer alan erimiş demir okyanusunun hareketinden kaynaklandığı genel olarak kabul edilen bir düşüncedir. Girdap yaparak dönen bu sıvı, tıpkı bir bisiklet dinamosunda olduğu gibi elektrik akımı oluşturur ve gezegenimizin manyetik alanını kontrol eder.Uzun zamandan beri bu düşünce var olmasına rağmen ESA araştırmacıları bunu ilk kez ölçebildi.
Bu araştırma sonunda bizlere gezegenimizin manyetik alanını anlama ve onun neden zayıfladığını tespit etmeye yardımcı olabilir.
Kaynak :ScienceAlert
